سبک اکشن (Action) در بازی های ویدیویی

در مقاله نخست باید با تعریف سبک در بازی های ویدیویی آشنا شده باشید.حال در این قسمت از مقاله می خواهیم شما را با اصول و ساختارهای سبک اکشن (Action) که یکی از محبوب ترین و پرطرفدارترین سبک ها در بین تمام دوستداران بازی های ویدیویی در جهان است آشنا کنیم، پس همراه ما باشید.

سبک اکشن را می توان یکی از قدیمی ترین و ریشه ای ترین سبک ها در بین بازی های ویدیوی دانست که از ظهور ابتدایی ترین بازی ها تا جدید ترین عناوین در امروز شاهد استفاده از المان های آن در بیشتر بازی های ساخته شده هستیم. اگر چه این سبک در طی سال های متمادی دستخوش تغییرات زیادی مثل: ترکیب چند سبک در خود، اضافه شدن انواع تم ها، داستان ها، شیوه های روایت، فرم های ساخت گرافیکی و غیره از سوی سازندگان شده، اما المان های پایه ای آن هنوز بدون تغییر باقی مانده اند. اما شاید بد نباشد که ابتدا با تعریف لغوی و اصطلاحی اکشن آشنا شوید.

اکشن در لغت به معنای کنش، حرکت یا انجام هر عملی است. به زبانی ساده اکشن به هر عمل آگاهانه ای که به اراده شخص است و می تواند با فعالیت های جسمی و ذهنی او نمود پیدا کند.

در اصطلاح اکشن به حرکات، اعمال و اقدامات مداوم فیزیکی که با مبارزات، درگیری و تعقیب و گریزها همراه باشد گفته می شود.

حال ما با استفاده از این تعاریف ساده اصول و ساختار های سبک اکشن در بازی های ویدیویی را مختصرا توضیح خواهیم داد.

بازی های سبک اکشن معمولا و به طورعمده بر روی مبارزات تن به تن و از راه دور با سلاح سرد و گرم، فعالیت های فیزیکی زیاد به صورت عمل و عکس العمل های سریع در برابر چالش ها، هماهنگی چشم و دست ها، حرکت های مداوم و روبه جلوی گیمر در طول بازی و از بین بردن دشمنان برای دست یابی یه هدف متمرکز است.

بازی Space Invader نمونه ای از اولین بازی های  ساخته شده در سبک اکشن – سال ۱۹۷۸

در ابتدای ظهور بازی های اکشن، داستان محوریت اصلی این بازی ها نبود و معمولا با داستان های نه چندان قدرتمند و یا حتی ابتدایی که فقط شروعی بر یک بازی بودند مواجه می شدیم، گیمر معمولا در نقش یک شخصیت بی نام و نشان قرار می گرفت و فقط یکی پس از دیگری دشمنان را از پیش رو برمی داشت و مراحل را به پایان می رساند.

اما با گذشت زمان، روز به روز انتظارات بازی بازها از سازندگان بالاتر می رفت و دیگر تاریخ مصرف آن ترکیب یکنواخت، با داستانی سرهم بندی شده که شما را راهی میدان نبرد می کرد گذشته بود، پس نیاز به یک تغییر احساس می شد، تغییری که بتواند دل بازی باز ها را دوباره بدست بگیرد، تغییری که بتواند آنها را در دنیایی جدید غرق کند، و آن چیزی جز اضافه شدن یک داستان قدرتمند برای سیرآب کردن گیمرهای تشنه به تغییر نبود.

با پیشرفت تکنولوژی در ضمینه ارایه و نمایش بازی های ویدیویی و همچنین بازی نامه نویسی، شاهد بازی های متنوع تری، چه از نظر گیم پلی و چه از نظر داستان بودیم. بازی هایی که گیمر را جذب قهرمان داستان و تراژدی های هیجان انگیز آن می کرد، سازندگان موفق شده بودند که با ایجاد نوعی همزاد پنداری میان گیمرها و قهرمانان بازی ها، آنان را جذب دنیایی جدید کنند و همین عاملی بود که روز به روز گیمر ها را برای هرچه بیشتر بازی کردن ترغیب می کرد.

واضح است که یکی از المان های مهم در بازی های اکشن امروزی قهرمان های این سبک هستند که داستان حول آنها در جریان است و بازی روایت گر زندگی یا بخش پرمخاطره زندگی آنها است. قهرمان هایی که شما در نقش آن باید به مبارزه بپردازید، با دنیا و سرگذشت زندگی اش آشنا شوید، غم ها و شادی هایش را لمس کنید و در راه رسیدن به هدفش به او کمک کنید. پس قهرمانان یکی از مشخصه های اصلی در بازی های اکشن بحساب می آیند.

یکی از مهمترین بخش ها در بازی های اکشن از قدیم تا بحال وجود مراحل (نقشه ها) متنوع در این بازی ها بوده است. بیشتر بازی های اکشن به صورت ساختار مراحل خطی طراحی می شوند بگونه ای که گیمر در بازی شاهد چند مرحله متنوع از نظر طراحی مراحل خواهد بود، که به صورت زنجیروار به هم متصل هستند و گیمر با به پایان رساندن یک مرحله ضمن ارتقاع (در صورت وجود) به مرحله بعد خواهد رفت.

در این بین ممکن است بازی هایی با ساختار مراحلی غیر خطی یا جهان باز برای ایجاد تنوع در گیم پلی هم چشم بخورند. اما تفاوت های این ساختارها با ساختار خطی در چیست؟ در بازی های با ساختار جهان باز، مراحل در یک محیط کاملا آزاد و بزرگ اتفاق می افتد و شما به انجام مامورات های اصلی در کنار تعداد زیادی ماموریت فرعی که در بازی طراحی شده اند می پردازید. از مهمترین مشخصه های آن این است که شما در انتخاب نوع ماموریت ها چه اصلی، چه فرعی و میزان دسترسی به نقشه های بازی قدرت اختیار بالایی دارید. حتی گاهی در انتخاب پایان داستان بازی بسته به داستان آزاد و سطح اختیار بالایی را خواهید داشت.

نمای از بالا به پایین نقشه های استفاده شده در مراحل بازی Wolfenstein 3D – سال ۱۹۹۲ولی در ساختار غیر خطی معمولا گیمر خود را میان مراحلی با ساختار بسیار محدود تر نسبت به جهان باز خواهد دید (چیزی بین خطی و جهان باز). در این نوع ساختار معمولا یک یا دو روش محدود برای انجام دادن ماموریت اصلی وجود دارد و وجود ماموریت های فرعی در اینگونه ساختار ها بسیار نادر است و معمولا شاهد پایان های متفاوت اما محدود بسته به انتخاب گیمر در داستان خواهیم بود.

یکی دیگر از مشخصه های بازی های اکشن، وجود دشمنان مختلف در بازی است. دشمنان بسته به نوع هر مرحله و چالش های مراحل پیش رو، دارای قدرت ها و شکل های متفاوتی هستند و با پیشرفت و ارتقاع قهرمان بازی، دشمنان نیز قوی تر و متنوع تر خواهند شد، چه از نظر تجهیزات، قدرت، میزان جان و یا حتی میزان هوش. گاهی در بازی ها ممکن است یک غول آخر (Boss) قدرتمند در پایان هر مرحله به عنوان چالش پایانی بازی وجود داشته باشد و گیمر باید روش شکست دادن آن را بیابد. یا ممکن است در پایان هر مرحله با چالشی سخت تر (Difficulty) نسبت به هر مرحله روبرو شود.

یکی از مهم ترین مشخصه های سبک اکشن، وجود سلاح ها و تجهیزات متنوع در گیم پلی است. در ابتدا بازی یک یا دو سلاح ضعیف در اختیار گیمر قرار می گیرد و با پیشرفت در بازی، سلاح های قدرتمندتری را دریافت خواهد کرد. گاهی ممکن است بخش ارتقاع سلاح در بازی وجود داشته باشد، شما در این بخش می توانید به شخصی سازی و قوی کردن بخش های مختلف اسلحه خود بپردازید. در بازی های کلاسیک اکشن، شخصیت اصلی تعداد زیادی سلاح را تا آخر بازی به همراه داشت و این مشخصه آزادی عمل خوبی را در اختیار گیمر قرار می داد تا هرطور که می توانست از سلاح های خود در مقابل دشمنان استفاده کند، اما در بازی های اکشن امروزی شخصیت بازی معمولا تعداد محدودی سلاح در اختیار دارد که باعث شده گیمر، آن آزادی عمل بازی های قدیمی را نداشته باشد.

نمونه ای از اسلحه های استفاده شده در بازی Destiny – سال ۲۰۱۴

تجهیزات درون بازی نیز نقش مهمی در بازی ایفا می کنند، بطوری که گیمر همیشه با تعامل و استفاده از تجهیزاتی مثل: خودرو ها، زره ها، انواع نارنجک ها، بمب ها و بسیاری تجهیزات دیگر، راه خود را در جهت رسیدن به هدف بازی هموار می کند.

در سبک اکشن تم های متفاوتی استفاده می شود که هر کدام تاثیرات خاص خود را بر روی ساختار گیم پلی خواهند گذاشت. این تم ها می توانند در برگیرنده ساختارهای گیم پلی باشند. مثل: تم بقا (Survival) تیراندازی (Shooter)‌ ترسناک (Horror) مخفی کاری (Stealth) مبارزه ای (Fighting) و بسیاری دیگر از این دست. و در کنار این المان های فرعی تم های دیگری وجود دارند که دربرگیرنده فضاهای داستانی و حال و هوای آن بازی می شوند. مثل: تم علمی تخیلی (Science Fiction) تاریخی (Historical)‌ فانتزی (Fantasy) و دیگر تم ها که ممکن است در یک بازی استفاده شود.

یکی دیگر از مشخصه های مهم در بازی های اکشن امروزی که به آن توجه بخصوصی می شود، وجود حالت چند نفره در این بازی ها است. بدین صورت که گیمر ها می توانند بازی ها را بصورت چند نفره (Multiplayer) در قالب بازی های مشارکتی (Cooperative) و رقابتی (Competitive)‌ بسته به نوع بازی بازی کنند. در مدهای چند نفره معمولا بیشتر تاکید سازندگان بر روی ساخت نقشه هایی است که از نظر تاکتیک انعطاف بالایی داشته باشند. به این معنا که گیمر ها بتوانند از تمام نقاط یک نقشه ها به نفع تاکتیک های خود استفاده کنند.

تا به امروز عده زیادی اعتقاد دارند که اولین بازی ویدیویی ساخته شده در سبک اکشن مربوط می شود به سال ۱۹۶۲ ، بازی ای به نام Spacewar! ساخته ی Steve Russell که بر روی پلتفرم PDP-1 اجرا می شد. در این بازی دو سفینه به نام های Needle و Wedge وجود داشت که هرکدام را یک بازیکن کنترل می کرد و باید سعی می کردنند که به همدیگر شلیک کنند. چالش این بازی، چاله ی فضایی ای بود که در مرگز کهکشان قرار داشت و بازیکن ها باید سعی می کرند که به درون چاله کشیده نشوند.

در اوایل دهه ۱۹۷۰ سالی که صنعت بازی های ویدیویی بطور جدی تر گام های خود را بر می داشت. معرفی بازی Pong در سال ۱۹۷۲ و بدنبال کسب موفقیت های بالا، سبب شد که اکثر بازی های ویدیویی اولیه که معرفی می شدند، معمولا دارای تمی ورزشی باشند. سازندگان سعی داشتند که ورزش های واقعی را شبیه سازی کنند. در این بین بازی هایی مثل Gun Fight در سال ۱۹۷۵ یا Sea Wolf در سال ۱۹۷۶ در سبک اکشن به موفقیت های نسبی دست یافتند اما با این وجود صنعت بازی تحت تاثیر بازی های ورزشی یا کلن های شبیه به بازی پونگ بودند.

اما پس از افول دستگاه های آرکید، نقطه عطف بازی های اکشن را باید مدیون بازی Space Invaders در سال ۱۹۷۸ بود. بعد از آن بازی های مختلفی مثل Asteroids Deluxe در سال ۱۹۷۹، بازی Pac-Man در سال ۱۹۸۰ نیز منتشر شدند که تا به امروز از آن ها در صنعت بازی های ویدیویی به عنوان نمونه های نمادین سبک اکشن یاد می شود.

در پایان نکته ای که باید مورد توجه قرار دهید این است که، در تعاریف سبک اکشن مشخصه های زیادی وجود دارند و با این حال در این مقاله به آنها پرداخته نشده است. اما به دلیل اینکه خواه ناخواه وارد مبحث طراحی مراحل که موضوعی تخصصی است می شویم، مجبور هستیم مشخصه های کلی، و آن دست از المان هایی را که بیشترین استفاده را در بازی ها این سبک دارند را بیان کنیم، تا از پیچیده شدن مقالات دوری کنیم.

در ادامه از سری مقالات سبک شناسی بازی های ویدیویی در آل گیم با بررسی سبک ماجرایی همراه ما باشید.